_een ‘eerlijke prijs’

Na intussen, op het moment van schrijven, iets meer dan een jaar operationeel te zijn met studio de/Ruimte, blijkt het toch moeilijker dan verwacht om bevattelijk over te brengen wat juist onze intenties zijn. En zelfs als we ons wonder boven wonder door de concepten heen gestunteld hebben, moeten we nog beginnen aan de uitleg over die implicaties die dat alles heeft voor ons financieel model.

Om de/Ruimte echter te laten functioneren zoals bedoeld, is het van centraal belang dat haar gebruikers het hoe en waarom daadwerkelijk begrijpen. Want – en we lopen hier het risico wat pathetisch uit de hoek te komen, maar dat is dan  ook maar zo – de gebruikers zijn de/Ruimte.
Of misschien beter, en minder pathetisch; onze visie is de/Ruimte, en die visie kan alleen maar realiteit worden, als elke gebruiker die visie kent, begrijpt en ter harte neemt.

Daarom is de enige echte voorwaarde om de/Ruimte en haar voorzieningen te gebruiken, dat je deze tekst tot het einde leest en probeert zo goed en kwaad als mogelijk te begrijpen. Het lezen van deze tekst is de enige échte kostprijs voor het gebruik van de/Ruimte. Wat je vervolgens met die informatie doet, daarin laten we je volledig vrij. De/Ruimte kan alleen werken als jij begrijpt wat wij trachten te doen en als jij je absoluut vrij voelt je eigen conclusies daarover te trekken, zonder het gevoel te hebben in welke richting dan ook gepusht te worden.

Even een mini-disclaimer tussendoor voor de wijsneuzen (you know who you are) die zeggen: “Is dit ECHT de enige voorwaarde? Dus ik mag idioot voorbeeld X of vreselijk idee Y?”. Als we zeggen: “de enige voorwaarde”, dan bedoelen we: “de enige voorwaarde binnen de grenzen van het fatsoen”. Alles wat redelijkerwijs als onfatsoenlijk beschouwd kan worden, is ook een no-go. Stelen, vandalisme, pestgedrag, plassen op de bril en niet afkuisen, … m.a.w. het soort zaken waar je hopelijk geen visietekst bij nodig hebt om te weten at ze niet ok zijn, zijn niet ok. Ok?

Onze visie, en daaruit volgend de manier waarop we de/Ruimte managen, cirkelt om de centrale vraag: “Wat is eerlijk?”.  

Bij zowat elke beslissing, klein en groot, die jij en ik dagelijks maken, stellen we ons een variatie op de vraag: “Wat is eerlijk?”. “Welk product is prijs-kwaliteit interessant?”, is een variatie op de vraag: “Welke prijs is voor de kwaliteit die je krijgt eerlijk?”. Is de prijs lager dan de eerlijkheidsgrens die je veronderstelt, dan is de prijs-kwaliteitsverhouding voor jou positief, is ze hoger dan is het product te duur oftewel oneerlijk duur. Niet alleen geldzaken, of andere kwesties die duidelijk in cijfertjes te beschrijven zijn, draaien in essentie om wat eerlijk is, ook bijvoorbeeld interpersoonlijke situaties kunnen vaker wel dan niet teruggebracht worden tot een eerlijkheids-vraag. De mate waarin twee personen voor exact gelijk gedrag, hetzelfde of anders beoordeeld worden, is een eerlijkheidsvraag – die niet noodzakelijk eenvoudig te beantwoorden is.

Twee personen zitten een uur samen in een kamer. Wanneer ze de kamer verlaten blijkt een object uit die kamer gestolen te zijn. Van persoon A weten we dat die in het laatste jaar 8 gelijkaardige objecten gestolen heeft, persoon B is ook niet heilig en heeft het al 2 keer gepresteerd hetzelfde te doen. Is het eerlijk persoon A meer te verdenken dan persoon B? Wat als B in plaats van 2 keer, nog nooit betrapt is op stelen? Wat als persoon A twee weken geleden de Lotto heeft gewonnen? Wat als persoon A dezelfde t-shirt aan heeft als jij?
Wat is eerlijk? 50/50? 80/20?

We zijn als (seculiere democratische) samenleving gaan oordelen dat ‘eerlijk’ een soort synoniem voor ‘hetzelfde’ is. “Iedereen gelijk voor de wet!” vinden we zo eerlijk als maar zijn kan.

Een eerlijke prijs voor een product? Laat ons die grens stellen op: alle kosten die de maker van het product gemaakt heeft om dat product te creëren, plus uiteraard – hoe kan de maker anders geld verdienen? – een vergoeding voor de werkuren die het gekost heeft om het product te maken. Laat ons bijvoorbeeld stellen dat het maken exact een werkweek (40 werkuren) in beslag genomen heeft. Dan is het eerlijk om te zorgen dat de maker ten minste die 5 werkdagen kan leven (eten, wonen, voorzieningen, wat avondentertainment, etc.) en idealiter eigenlijk nog twee extra weekenddagen, plus pakt nog één jaarlijkse verlofdag. Er vanuitgaande dat je voor je mentale en fysieke gezondheid die 3 verlofdagen nodig hebt om consequent elke week 5 werkdagen te kunnen blijven werken, is 8 dagen iemands levenskost betalen, voor een product gemaakt op 5 dagen, eerlijk. De weegschaal is in balans, de transactie is gelijk. Dat is eerlijk.
Hoe verder we boven de gelijkheidsgrens gaan, des te oneerlijker de prijs voor de koper wordt, maar minder betalen is dan weer niet eerlijk voor de maker. Gelijk is eerlijk.

Hoera, goed voor ons, Yatta!, We did it!, de eerlijke samenleving! A.k.a. de miserie-machine!

Voor het geval het bijzonder subtiele sarcasme tussen de lijnen door niet voelbaar was; wij zijn er niet zo zeker van dat eerlijk een kwestie is van twee stapels hetzelfde te maken.

Misschien geldt ‘gelijk is eerlijk’ in een wereld die al 100% in balans is. Om die gebalanceerde wereld eerlijk te houden, zou dat bereikt kunnen worden door elke transactie aan beide zijden altijd gelijk te maken. De wereld is echter in de verste verte niet in balans, de wereld is niet eerlijk. Door alle transacties altijd maar uit te balanceren en gelijk te maken, werken we actief de status quo in de hand. Om een ongelijk systeem gelijk te maken, moeten er ongelijke transacties gebeuren. Dat is wat eerlijk is!

Eerlijk is die transactie/interactie die er toe bijdraagt dat de gehele wereld dichter bij een totale balans komt.

Dat is ons doel; een creatieve deel-atelier uitbaten op een zo eerlijk mogelijke manier en via deze weg, op onze manier, de wereld beter te maken. En als dat als wat naïef leest; tja, het zij zo, daar kunnen we dan wel mee leven.

Wat betekent dit alles nu concreet?

Onze ambitie is vanzelfsprekend om er op een manier voor te zorgen dat de/Ruimte zo lang mogelijk kan bestaan, en een zo positief mogelijke impact heeft. Met andere woorden willen we het ‘de wereld verbeteren’-doel maximaliseren.

Wij zelf, Nathalie en Guus, ambiëren daarnaast op termijn ook te kunnen leven van de/Ruimte. Als het even kan liefst rijkelijk leven zelfs. De/Ruimte is voor ons een commerciële onderneming, waar in principe geldt: “hoe meer we verdienen, hoe beter”. Verder in datzelfde kapitalistische pakketje zit ook het feit dat dit alles een vastgoedinvestering is, de KMO-unit te Moerstraat 6C waarin de/Ruimte uitgebaat wordt hebben wij gekocht, en elke maand wordt dat hele ding een tikkeltje meer van ons. Wij zijn dus geen ‘goed doel’ of vzw, wij werken for profit.

Wat wij echter niet eerlijk zouden vinden is om voor elke gebruiker, op basis van hetzelfde arbitraire Excel-tabelletje een prijs te presenteren. Die ‘iedereen gelijk voor de wet’-prijs, is automatisch voor de ene situatie bespottelijk laag en voor de andere te veel om diens geplande project überhaupt het overwegen waard te maken.

Zit je diep in de spreekwoordelijke shit en is het project dat je in de/Ruimte komt doen een manier om uit die shit te geraken? De wereld gaat niet beter worden als je je ook nog zorgen moet maken over het geld dat je ons gaat moeten betalen. Werk je uit je shit, gebruik onze ruimte en materiaal daarbij zoveel als nodig en als je ooit weer aan de top van je berg staat, dan kan je nog eens overwegen of er iets is dat je wenst te geven. Dat lijkt ons eerlijk.

Namen getrokken voor de kerstcadeautjes en moet je nu voor je schoonmoeder een cadeau zien te regelen van €25? Je wil natuurlijk ook niet het ‘teleurstellende cadeau van de avond’ bij hebben, want laat ons eerlijk zijn: een slechte cadeaugever, dat onthouden we allemaal … hopelijk heeft nonkel Huppeldepupkes mij niet getrokken, weet je nog wat hij vorig jaar bij had?. Wij hebben heel wat machines, tools en know-how in huis, kom gerust een paar uur een originele cadeau knutselen. Maar, welke prijs is hiervoor dan eerlijk? Je cadeau moet €25 zijn, maar op tijd, werk en wat prullen hier en daar valt moeilijk een concrete prijs te plakken.
Doe er maar een gooi naar! €10 voor je eigen werkuren en €15 voor ons? Prima. De kans is heel groot dat wij ons minstens even hard geamuseerd hebben bij het helpen met knutselen, als jij bij het maken. Plezier en €15? Dat lijkt ons eerlijk.

Heb je een jaar bij ons de ruimte gekregen om je designproject te ontwikkelen en deed je daarvoor aan ons een maandelijkse bijdrage van een paar tientallen euro’s omdat de kosten sowieso al hoog opliepen? Super, klinkt heel eerlijk. Heeft dat designproject na dat jaar zo geboomd, dat je grootste zorg in je leven nu is dat je binnenzwembad toch meer onderhoud vraagt dan verwacht? Een bijdrage achteraf van €1000, of zelfs €10.000, zodat wij de zuurstof krijgen om hetzelfde voor de volgende creatieve ondernemer te kunnen doen, of gewoonweg iets leuks voor onszelf kunnen kopen. Dat lijkt ons eerlijk.

Er is geen juist of fout antwoord.

Wij willen gelukkig en financieel gezond zijn, en wij willen voor jou hetzelfde. We kunnen elkaar daarbij helpen!

P.S.: Dat wat je hierboven net (hopelijk) gelezen hebt, is een korte samenvatting, van een grotere visie, die we proberen ooit deftig op papier te krijgen (Surprise, surprise … een gevoelsmatig wereldbeeld, en onze plaats daarbinnen, helder beschrijven … niet zo evident als je zou denken). Wij claimen echter geen absolute waarheden in pacht te hebben. Dus moest je bezwaren hebben bij bepaalde onderdelen, onze visie is een levend gegeven en kan aangepast worden als we met goede argumenten daartoe overtuigd worden.